top of page

Czynniki szkodliwe występujące w zakładach przemysłu chemicznego

Zdjęcie autora: Wiktoria PajurekWiktoria Pajurek

Czynniki szkodliwe występujące w zakładach przemysłu chemicznego i ich oznakowanie




Na terenie przedsiębiorstwa przemysłu chemicznego występuje wiele czynników szkodliwych, na które narażeni są wszyscy pracownicy. W przypadku zagrożeń bezpośrednich są to głównie pracownicy instalacji oraz laboratorium. Przy zagrożeniach takich jak np. wybuchowe, narażone są również osoby przebywające w pozornie bezpiecznej odległości od źródła zagrożenia, jak np. pracownicy administracyjni zakładu lub pobliscy mieszkańcy.

Do najważniejszych zagrożeń zalicza się zagrożenia wybuchowe, pożarowe i toksyczne. Są to również zagrożenia związane z pracami niebezpiecznymi, np. prace na wysokości, prace transportowe, prace ziemne, podczas użytkowania maszyn oraz urządzeń elektrycznych. Szkodliwe czynniki chemiczne, fizyczne, biologiczne i psychofizyczne to m.in. hałas, drgania ogólne i miejscowe, mikroklimat gorący oraz zimny, gorące media, wysokie ciśnienie i temperatura, kontakt z substancjami stwarzającymi zagrożenie lub składowanie substancji niebezpiecznych.

Zagrożenie stanowią również butle z gazami, wiszące przedmioty, ostre elementy, niebezpieczeństwo urazu głowy, upadku, potknięcia się, śliska podłoga, zagrożenia związane z ruchem samochodowym, porażenia prądem elektrycznym czy zagrożenia radiologiczne.

Poniższa tabela przedstawia piktogramy dotyczące zagrożeń substancjami i mieszaninami chemicznymi, na które narażeni są pracownicy przedsiębiorstwa przemysłu chemicznego. Dopasowane do nich zostały klasy zagrożenia. Obowiązkiem pracodawcy lub służby BHP jest dopilnowanie, aby wszystkie pojemniki i opakowania zgodnie z przepisami muszą być oznaczone właściwymi piktogramami (tab.1).


Tab. 1. Piktogramy wskazujące rodzaj zagrożenia substancji/mieszaniny stwarzającej zagrożenie

Piktogram

Klasa zagrożenia



Niestabilne materiały wybuchowe



Gazy, ciecze i ciała stałe łatwopalne



Gazy, ciecze, ciała stałe utleniające



Gazy pod ciśnieniem



Działanie korodujące na metale Działanie żrące na skórę, poważne uszkodzenie oczu



Toksyczność ostra



Toksyczność ostra, Działanie drażniące na skórę, oczy, drogi oddechowe, Działanie uczulające na skórę, Działanie toksyczne na narządy docelowe, Skutek narkotyczny.



Działanie uczulające na drogi oddechowe, Działanie mutagenne na komórki rozrodcze, Rakotwórczość, Działanie szkodliwe na rozrodczość, Działanie toksyczne na narządy docelowe.



Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego



W strefach zagrożonych wybuchem, narażenia na gorącą powierzchnię, wysoką lub niską temperaturę, substancje toksyczne, łatwopalne, żrące oraz utleniające, umieszczane są odpowiednie znaki ostrzegawcze (tab. 2).


Tab. 2. Znaki ostrzegawcze









toksyczne

łatwopalne

żrące

utleniające









zagrożenie wybuchem

gorąca powierzchnia

wysoka temperatura

niska temperatura


Klasyfikacja czynników zagrożeń zawodowych z uwzględnieniem obszaru pracy w zakładzie przemysłu chemicznego


Praca w zakładzie przemysłu chemicznego niesie za sobą wiele zagrożeń. Pracownicy narażeni są na szkodliwe czynniki chemiczne, jak i wiele mechanicznych. Zasady bezpiecznej pracy są tutaj szczególnie ważne. Pracodawca zobowiązany jest zapewnić pracę w maksymalnie możliwych bezpiecznych warunkach. W większości zakładów przemysłu chemicznego występują laboratoria chemiczne oraz instalacje przemysłowe.


W laboratorium zagrożenia związane są głównie z oddziaływaniem czynników chemicznych, w tym palnych i wybuchowych. Pracownicy są narażeni na powstanie choroby zawodowej poprzez pracę, której wykonywanie wymaga kontaktu z czynnikiem chemicznym. Najważniejsze jest, aby nie lekceważyć przepisów BHP pracując w laboratorium. Mogłoby to wpłynąć bardzo szkodliwie na zdrowie, a nawet życie pracownika. W laboratorium istnieje możliwość nagłego zatrucia i powstania nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. Substancje chemiczne często działają drażniąco i uczulająco, niektóre z nich są również toksyczne, mutagenne, rakotwórcze lub działające szkodliwie na funkcje rozrodcze. Oparzenia chemiczne i termiczne mogą być następstwem oddziaływania suchego, gorącego powietrza lub płomienia, wrzących płynów, pary, substancji chemicznych wykorzystywanych w laboratorium, takich jak kwasy, zasady, rozpuszczalniki. Oparzenia wskutek oddychania mogą obejmować błony śluzowe dróg oddechowych, jak i przewodu pokarmowego. W przypadku wypicia gorącego płynu lub żrącej substancji chemicznej oparzenia dotyczą głównie jamy ustnej i przełyku.

W laboratorium chemicznym występuje wiele szkodliwych lub niebezpiecznych czynników fizycznych. Poprzez pryśnięcie lub zachlapanie substancją chemiczną może dojść do oparzenia oczu oraz skóry. Do zachlapania może dojść przez nieuwagę, ale również na skutek przenoszenia drgań mechanicznych przy pracy mieszadeł, wirówek i innych urządzeń specjalistycznych.

Pracownicy laboratorium narażeni są również na prąd elektryczny, szczególnie, jeśli dojdzie do zawilgocenia. Porażenie prądem elektrycznym o niskim lub wysokim napięciu oraz powstanie łuku elektrycznego może skutkować między innymi porażeniem przepony, zatrzymaniem akcji serca, utratą przytomności, jak i głębokimi oparzeniami, a nawet zwęgleniem tkanek.

Zagrożenie spowodowane hałasem występuje w pomieszczeniach specjalistycznych oraz przy wadliwej wentylacji. Może prowadzić do zaistnienia pomyłek powodujących nieprzewidziane skutki. Hałas, którego dopuszczalne natężenie jest regularnie przekraczane, prowadzi m.in. do częściowej utraty słuchu lub chorób przewlekłych, takich jak owrzodzenie żołądka, nerwice, zmiany poziomu ciśnienia krwi.

Narażenie na wadliwe oświetlenie, może skutkować błędami odczytu i nieprawidłowym wykonaniem czynności z wykorzystaniem niebezpiecznego czynnika chemicznego. Może powodować schorzenia przewlekłe u pracownika, najczęściej narządu wzroku.

Praca w laboratorium wymaga dużej koncentracji uwagi w narażeniu na stres, ze względu na wysoki poziom narażenia. Występuje również obciążenie statyczne i mechaniczne, związane z pracą w niedogodnej pozycji ciała, ze znacznym wydatkiem energetycznym oraz monotypowymi czynnościami. Śliska, nierówna lub mokra podłoga może prowadzić do urazu na skutek upadku, uderzenia, skaleczenia lub poślizgnięcia.


Pracując na terenie instalacji przemysłowej występują wyżej wymienione zagrożenia związane z czynnikami chemicznymi, lecz jest nieco więcej czynników fizycznych niż w laboratorium. Pracownicy podczas pobierania prób do analiz np. ze stokażu lub wieży granulacyjnej narażeni są na wszelkie zagrożenia związane z oddziaływaniem danego czynnika chemicznego, jak i na urazy fizyczne. Głównym zagrożeniem przy pobieraniu prób jest upadek z dużej wysokości. Może wystąpić również oparzenie lub zatrucie gazem. Na instalacjach występuje zagrożenie oparzenia gorącymi mediami, poprzez gorące gazy i rury. Pracownicy instalacji narażeni są na pracę na wysokości, w pyle, mikroklimacie zimnym i gorącym, w hałasie oraz przy oddziaływaniu drgań mechanicznych. Zagrożenia związane są często z obsługą maszyn i urządzeń technologicznych oraz transportem ręcznym, jak i zmechanizowanym obiektów i przedmiotów. Narażeni są również na duży stres. Jest to praca bardzo odpowiedzialna, przez co pracownicy mają świadomość, że ich błędy lub nieuwaga mogą mieć nawet katastrofalne skutki dla nich samych jak i wielu innych ludzi.




16 wyświetleń0 komentarzy

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie

Comments


bottom of page